<b>Spośród licznych kryteriów oceny użytkowania ciągnika, pierwszoplanową rolę pełnią koszty. I nic dziwnego, ponieważ ponoszone na traktor wydatki, nie pozostają bez wpływu na efektywność prowadzonej produkcji rolniczej. Warto je zatem analizować i szukać oszczędności.</b>

Każda decyzja związana z wyposażeniem gospodarstwa w nowy ciągnik powinna zostać poprzedzona dokładną analizą specyfiki funkcjonowania i wielkości gospodarstwa w powiązaniu z zapotrzebowaniem na moc w stosunku do maszyn z jakimi ma współpracować. Warto na taką analizę poświęcić więcej czasu, rozważyć opcje zakupu porównywanych pod względem mocy ciągników kilku lub nawet kilkunastu producentów. Końcowy wybór jest na ogół kompromisem między oczekiwaniami, a rzeczywistymi uwarunkowaniami finansowania zakupu i użytkowania ciągnika.

NIE TYLKO PALIWO…
Podstawowym kosztem jest oczywiście wydatek związany z kupnem ciągnika. Jego wysokość zależy od marki, wyposażenia, a także parametrów eksploatacyjno-technicznych, wśród których najważniejszą rolę pełni moc silnika. Zróżnicowanie kosztów inwestycyjnych jest w tym przypadku spore, nawet biorąc pod uwagę silniki jednakowej mocy w porównywanych ciągnikach oferowanych przez poszczególnych producentów. Równie zróżnicowane okazują się koszty eksploatacji ponoszone każdego dnia, miesiąca i roku. Podejmując decyzję o wyposażeniu gospodarstwa w ciągnik, istotne staje się tym samym przeanalizowanie wysokości koniecznych do ponoszenia kosztów eksploatacyjnych i możliwości ich racjonalnego kształtowania w danych warunkach produkcyjnych. Koszty eksploatacji dotyczą utrzymania i użytkowania ciągnika.

Utrzymanie ciągnika wiąże się z uwzględnieniem wydatków na amortyzację, garażowanie, konserwację, ubezpieczenie i rejestrację oraz ewentualnym kosztem uzyskania kredytu i jego oprocentowania.

Koszt amortyzacji – wyraża stopniową utratę wartości danego sprzętu rolniczego w okresie jego eksploatacji i zależy od początkowej ceny ciągnika oraz przewidywanego okresu jego użytkowania. W przypadku ciągników zakładany okres ich użytkowania obejmuje stosunkowo szeroki przedział czasu – od 12 lat do nawet 25 lat. Przytoczone zakresy podawane są w specjalistycznej literaturze przez różne instytucje zajmujące się badaniami z zakresu użytkowania sprzętu rolniczego. Rzeczywisty okres użytkowania ciągnika w gospodarstwie, trwający aż do jego pełnego unieruchomienia, weryfikują oczywiście umiejętności obsługi sprzętu i rzeczywiste warunki jego pracy, które mogą znacznie różnić się między gospodarstwami. Według danych krajowych, okres użytkowania ciągników zaliczanych do klasy uciągu 6 kN wynosi 25 lat, zaś w przypadku ciągników klasy uciągu 9 i 14 kN okres użytkowania ciągnika szacuje się na 20 lat. Inaczej jest według danych austriackich, niemieckich i szwajcarskich, gdzie okres użytkowania ciągnika przyjmuje się na poziomie równym odpowiednio 16,6 oraz 12 lat.

Koszt garażowania – określa się uwzględniając powierzchnię zajmowaną przez dany sprzęt i jednostkowe koszty eksploatacji obiektu.
Koszt konserwacji – uwzględnia wartość nakładów finansowych na materiały i pracę ludzką poniesione w związku z utrzymaniem odpowiedniego stanu technicznego sprzętu w sezonie, a także koszty pracy związanej z przygotowaniem maszyn do przechowywania po sezonie roboczym. Koszt ten może różnić się znacząco w przypadku poszczególnych ciągników.

Koszt ubezpieczenia i rejestracji – jest wyrażany w złotych na rok i określa się go na podstawie aktualnie obowiązujących stawek ustalanych przez firmy ubezpieczeniowe. Obejmuje on kwotę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) oraz inne składniki.

Koszt uzyskania kredytu i jego oprocentowanie – określa wielkość finansowego obciążenia wynikającego ze spłaty odsetek kredytu pobranego na potrzeby wyposażenia w maszyny. Odsetki od kredytu wraz z dodatkowymi opłatami dodaje się do kosztów utrzymania sprzętu i w obliczeniach uwzględnia w odniesieniu do roku.
Sumując wymienione elementy składowe kosztów utrzymania ciągnika rolniczego ponoszone w ciągu roku można wyznaczyć jednostkowy koszt jego utrzymania w przeliczeniu na godzinę pracy (zł/h). Jednostkowe koszty utrzymania maleją wraz z wydłużaniem okresu wykorzystania ciągnika w ciągu roku. Wysokość tej kategorii kosztów jest uwarunkowana przede wszystkim kosztami amortyzacji, które wynikają z początkowej ceny ciągnika. Im droższy ciągnik, tym wyższe roczne koszty amortyzacji, a co za tym idzie, roczne koszty utrzymania.
Analizując jednostkowe koszty utrzymania ciągnika rolniczego warto zwrócić uwagę na fakt, że ich wysokość jest uwarunkowana czasem wykorzystaniem ciągnika w ciągu roku. Większej liczbie przepracowanych godzin w okresie jednego roku towarzyszy spadek jednostkowych kosztów utrzymania (wyrażonych w zł/h). Największe spadki w tej kategorii kosztów obserwuje się w przypadku ciągników o mniejszej mocy silnika.

KOSZTY EKPLOATACJI
Druga kategoria wydatków związanych z użytkowaniem ciągnika uwzględniają naprawy, zużyte paliwo, smary i wykorzystane materiały pomocnicze.
Jednostkowe koszty napraw – dotyczą przeglądów i napraw bieżących, wykonywanych samodzielnie oraz zlecanych instytucjom obsługowo-naprawczym. Koszty napraw wykazują znaczne zróżnicowanie dla poszczególnych grup urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie i kształtując się na poziomie od 40 do 150 proc ceny zakupu maszyny. W przypadku ciągników, wskaźnik ten kształtuje się na poziomie 90 proc. (wartość przyjmowana w literaturze krajowej, w zagranicznej zakres jest znacznie szerszy – od 50 do niemal 150 proc. przy czym ciągnikom o większej mocy silnika przypisuje się niższy wskaźnik kosztu napraw).

Więcej na...

Źródło: http://www.farmer.pl/technika-rolnicza/maszyny-rolnicze/ekonomika_ciagnika,9e795139e5f45c5dc370.html